Sopot dolny

Sopot Dolny to nadmorska, wschodnia dzielnica miasta. Około sześć tysięcy lat temu cały jej obszar pokrywały wody Morza Litorynowego, po którym pozostałością jest skarpa sopocka, ciągnąca się wzdłuż ulic Sobieskiego (przecina ul. Bohaterów Monte Cassino), Chmielewskiego, Winieckiego, Jerzego Haffnera i dalej wzdłuż Parku Północnego. Do XVII wieku cały pas dzisiejszego Dolnego Sopotu tworzyły nieprzebyte mokradła z kilkoma piaszczystymi wysepkami. Meliorowanie terenu rozpoczęto od wykopania kanałów, którymi odprowadzano wodę do dwunastu potoków przecinających okolicę. Od tego momentu mieszkańcy Górnego Sopotu oraz Gdańska coraz częściej życzliwie spoglądali w kierunku nadmorskiej osady.

Na początku XIX wieku największy sopocki posiadacz ziemski Carl Christoph Wegner usiłował stworzyć w Dolnym Sopocie kąpielisko morskie. Niestety pomysł nie przypadł do gustu ani mieszkańcom, ani potencjalnym kuracjuszom. A może pomysłodawcy zabrakło charyzmy lub konsekwencji? Oto bowiem cztery lata później podobny plan z sukcesem zrealizował Jan Georg Haffner, dzisiaj zwany ojcem Sopotu. Była to kolejna realizacja francuskiego lekarza – pierwsze kąpielowe łazienki nad morzem zbudował w Gdańsku Brzeźnie. Początki powstałego w 1823 roku zakładu kąpielowego pokryły się z wybudowaniem bitej drogi łączącej Gdańsk (przez Oliwę) z Sopotem, co spowodowało istotny napływ kuracjuszy. J.J. Hafner szybko zareagował na potrzebę chwili. Rok później otworzył pierwszy Dom Zdrojowy, w którym goście mogli wypocząć po wysiłku związanym z zażywaniem morskich kąpieli. Życie kulturalne, a zwłaszcza imprezowe zaczęło kwitnąć.
Sopot stał się prawdziwy, kurortem. Powstał archetyp dzisiejszego molo – spacerowy drewniany pomost o długości 63 metrów, do którego przybijały rybackie łodzie, a rybacy zabierali kuracjuszy na krótkie wyprawy po wodach Zatoki Gdańskiej. Po śmierci w 1830 r. JJ. Hafnera, okazałe już przedsiębiorstwo przejął jego zamożny pasierb Ernst Adolf Böttcher, który wybudował kolejne domy zdrojowe i zakłady kąpielowe, restauracje, teatr, a nawet kasyno. Po latach gmina sopocka wykupiła od spadkobierców Böttchera cały majątek i zadbała o dalszy rozwój kurortu.

Piaszczysta wcześniej ścieżka łącząca Górny Sopot z morzem, w 1874 r. została wybrukowana i nazwana ulicą Morską (Seestraße). Od 1945 r. upamiętniała marszałka Polski z ZSRR Konstantego Rokossowskiego, a od 1956 r. znana jest jako “Monciak”, czyli ul. Bohaterów Monte Cassino. Podobnie historia obeszła się z dzisiejszą prestiżową ul. J. J. Haffnera, która początkowo, ze względu na otaczający ją krajobraz otrzymała wdzięczną nazwę Łąkowa, żeby w czasach komunizmu przybrać imię Bolesława Bieruta.

1 kwietnia 1902 r. Sopot stał się miastem, a jego władze nie ustawały w inwestowanie w kuracyjne oblicze miasta dolnego tarasu miasta – na potrzeby gości kasyna powstał do dzisiaj budzący zachwyt Grand Hotel, a molo wydłużono do 315 m. Dolny Sopot miał zatem swój nadaniu Sopotowi miana Monte Carlo północy.

Dolny Sopot od wschodu graniczy z Zatoką Gdańską; od południa z Karlikowem, ze znanym w całej Europie torem wyścigów konnych; od północy z Kamiennym Potokiem z Aquaparkiem Sopot, a od zachodu z Górnym Sopotem, zachwycającym rezydencjalnym klimatem i Operą Leśną.

Dolny Sopot ma dwie osie – prowadzący ku molu i morzu deptak upamiętniający Bohaterów Monte Cassino oraz ciągnącą się wzdłuż wód Zatoki Gdańskiej ul. Grunwaldzką, na wysokości Placu Zdrojowego przechodzącą w ul. Powstańców Warszawy.

Mieszkalna część dzielnicy to przede wszystkim secesyjne i eklektyczne kamienice pochodzące z XIX i XX, pomiędzy którymi pojawiają się nowoczesne apartamentowce, oferujące mieszkania w standardzie właściwym dla XXI wieku, a więc z podziemnymi garażami, windami i całodobową ochroną. Od wiosny do wczesnej jesieni mieszkańcy Dolnego Sopotu żyją życiem właściwym dla letniego kurortu – główne trakty i molo wypełnia różnojęzyczny gwar turystów, a w restauracyjnych ogródkach trudno znaleźć wolne miejsce, pojawiają się uliczni artyści, stragany rzemieślniczej i sezonowe punkty gastronomiczne, niekiedy można spotkać gwiazdę filmu lub estrady. Wystarczy jednak wejść w którąś z bocznych uliczek, aby odpocząć od zgiełku i poczuć klimat uzdrowiska z przełomu XIX i XX wieku. Późną jesienią i zimą Dolny Sopot staje się nostalgicznym nadmorskim uzdrowiskiem. W tym czasie mieszkańcy ze szczególną przyjemnością spacerują po urokliwie pustym molo, korzystają z Pijalni Wód Solankowych albo odwiedzają Jasia Rybaka
– rzeźbę/fontannę, stanowiącą jeden z symboli miasta.

Mieszkańcy Dolnego Sopotu poza oddawaniem się przyjemnościom związanym z przywilejem mieszkania w uzdrowisku, też normalnie żyją – robią zakupy, chodzą do szkół, zachodzą na pocztę, wypłacają pieniądze z bankomatu, biegną z psem do weterynarza czy apteki, albo oddają zegarek do naprawy.
Na potrzeby mieszkańców powstały liczne salony fryzjersko-kosmetyczne i tatuażu, pralnie chemiczne i sklep zoologiczny. Potrzebujących pomocy medycznej przyjmują prywatne gabinety lekarskie oraz stomatologiczne, Zespół Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej i Miejska Stacja Pogotowia Ratunkowego z Przychodnią.

Północna część Dolnego Sopotu przyciąga aktywnych mieszkańców dużym nagromadzeniem obiektów sportowych, w południowa jest bardziej nasycona handlem oraz usługami medycznymi. Z każdej natomiast części dzielnicy, po kilku minutach spaceru, można dotrzeć na plażę.

Rekreacja

Dolny Sopot to przede wszystkim plaże z całą swoją infrastrukturą – estetycznymi pawilonami gastronomicznymi, beachbarami, wkomponowanymi w krajobraz placami zabaw dla dzieci, szkołą windsurfingu oraz sauną dedykowaną głównie miłośnikom zimowych kąpieli w morzu. Na właścicieli jachtów przy molo czeka nowoczesna marina, która ma tylko jedną wadę – nie można do niej dojechać samochodem.

Przez lata Dolny Sopot był kojarzony z wielkim tenisem, nie dziwi zatem duża dostępność kortów ziemnych zewnętrznych i krytych. Prowadzone są szkółki tenisowe dla wszystkich grup wiekowych i organizowane są turnieje.
Na miłośników pływania czeka Kryta Pływalnia Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Sopocie, a tuż obok boisko do piłki nożnej. Odległość między molo a sopockim hipodromem (leżącym wsąsiedniej w dzielnicy Karlikowo) wynosi zaledwie 2,7 km.

Dolny Sopot to prawdziwe bogactwo miejsc do spacerów. Poza molo o długości 511,5 m (co ważne: mieszkańcy mają bezpłatny wstęp), główną atrakcją jest promenada nadmorska,

wzdłuż której biegnie też ścieżka rowerowa.
Mieszkańcy odpoczywają w alejkach Parku im. Lecha i Marii Kaczyńskich lub Parku Północnego, w którym zbudowano ścieżki spacerowe, ale też edukacyjne oraz bezkolizyjne dla rowerzystów i rolkarzy.

Komunikacja

Sieć autobusowa łączy Dolny Sopot z pozostałymi dzielnicami Sopotu oraz z Gdańskiem i Gdynią. Wygodne połączenia zapewniają łatwy dojazd do wszystkich sopockich przystanków Szybkiej Kolei Miejskiej oraz pętli trolejbusowej na trasie Gdańsk-Gdynia.
Linia autobusowa nr 122 łączy bezpośrednio Dolny Sopot z Portem Lotniczym w Gdańsku. W ramach kilkunastominutowego spaceru można dojść z centralnego placu w Sopocie – Skweru Kuracyjnego, do Dworca PKP.

Edukacja

Ponieważ Dolny Sopot jest niewielką dzielnicą, więc z każdego miejsca można się pieszo dostać do przedszkola, w tym do Niepublicznego Przedszkola Anglojęzycznego, do szkoły podstawowej, liceum czy do Sopockiego Ogniska Muzycznego. Na chętnych czekają też Sopot School of Polish for Foreigners oraz Sopocka Szkoła Fotografii WFH.
Odległość od molo do sopockich wydziałów Uniwersytetu Gdańskiego (w Górnym Sopocie) to zaledwie 1,4 km.

Kultura

Dolny Sopot jest przesycony kulturą. Teatromanów od lat zachwyca “Teatr na Plaży”, mieszczący się przy alejce Franciszka Mamuszki 2, w którym działa Sopocki Teatr Tańca i Teatr Atelier im. Agnieszki Osieckiej. Ten ostatni funkcjonuje jedynie w okresie letnim, a w jego ramach jest organizowane Lato Teatralne Sopot, którego fundamentami są dwa festiwale: Międzynarodowe Spotkania z Kulturą Żydowską i Konkurs na interpretację piosenek Agnieszki Osieckiej.

Od 2010 r. w Dolnym Sopocie odważne i nowoczesne projekty artystyczne, podejmujące dialog z widzem, realizuje przy ul. Bohaterów Monte Cassino – Teatr BOTO. Przy tym samym deptaku otworzył podwoje jeden z najnowocześniejszych w Polsce obiekt teatralny – Sopocka Scena Kameralna Teatru Wybrzeże w Gdańsku.

Podczas wakacji sopockie molo zamienia się w kino plenerowe. Seanse pod gwiazdami to efekt działalności Kina Letniego Orange. Ponadto na miłośników przez cały rok kina czeka Multikino.

Rokrocznie w Dolnym Sopocie odbywa się Festiwal Literatury „Literacki Sopot” – to debaty i spotkania z literaturą, warsztaty i działania performatywne, organizowane przez Miejską Bibliotekę Publiczną oraz Miasto Sopot.

Dolny Sopot to także legendarny SPATiF – Klub Środowisk Twórczych, które od 60 lat jest miejscem, które “jednych inspiruje, innych odstrasza”.

Ważne miejsce na kulturalnej mapie Sopotu zajmuje Państwowa Galeria, rocznie realizująca ponad dwadzieścia wystaw prezentujących różnorodne zjawiska artystyczne.

Dolny Sopot dużą uwagę kieruje też w kierunku dzieci. Organizowane są spektakle pod gołym niebem, a Państwowa Galeria sztuki organizuje warsztaty artystyczne dla przedszkolaków.

Gastronomia

Dolny Sopot to prawdziwa mekka dla smakoszy, bez względu na grubość portfela. Zamożnych gości kusi restauracja Polskie Smaki, która oferuje nie tylko znakomite dania kaszubskie, ale również niezapomniany widok na molo. Dla równowagi (w sezonie letnim) klientów o mniejszych wymaganiach zaprasza kultowy Kebab Sopocki, w którym od 1970 r. nie zmieniła się receptura.
Wśród ulubionych przez lokalsów lokali na pewno znajdą się: “Śliwka w kompot” z kuchnią włoską, amerykańską, polską i środkowoeuropejską; francuska restauracja “Petit Paris”; “Moshi Moshi Sushi”, chińska restauracja “Pak Choi”; toskańskie “Chianti Grill Bar” i “Toscana”, a dla miłośników szumu morskich fal została stworzona restauracja “Bulaj”. Niedaleko jest też (chociaż poza granicami dzielnicy) do ulubionego przez mieszkańców rybnego Baru Przystań.
Na kawę z najlepszym widokiem w Sopocie warto zajrzeć do Pijalni Wód Solankowych, a jeśli lody, to w lodziarni Milano, założonej w 1956 roku przez żołnierza z Batalionu Włoskich Zadymiarzy.