Śródmieście to dzielnica, której część stanowi najbardziej reprezentacyjny fragment Gdańska. Spośród innych dzielnic Śródmieście wyróżnia się bogactwem obiektów o randze dziedzictwa kulturowego, a duże znaczenie dla rozwoju dzisiejszego Śródmieścia miało na przestrzeni wieków nadwodne położenie. Martwa Wisła, Stara Motława, Nowa Motława, tzw. Opływ Motławy, Kanał Raduni i Kanał Na Stępce przez stulecia przyciągały zakłady rzemieślnicze i przemysłowe, a woda pracowała dla Gdańska oraz stanowiła system obronny. Dzisiaj oznaką zmieniającego się sposobu wykorzystania wód są powstające w Śródmieściu mariny, przystanie oraz przystanki tramwaju wodnego. Ku radości mieszkańców i turystów, woda zyskuje charakter rekreacyjny.
Śródmieście, o powierzchni 5,65 km kwadratowego, tworzy jedenaście historycznych jednostek, a każda z nich ma nieco inny koloryt.
Główne Miasto to najbardziej turystyczna część historycznego Gdańska, której symbolami są: Bazylika Mariacka, Żuraw, ulica Mariacka i Fontanna Neptuna. Główne Miasto jest często niepoprawnie nazywane “starówką” lub Starym Miastem.
Stare Miasto to jednostka administracyjna sąsiadująca z Głównym Miastem. “Królują” w niej Jan Heweliusz, Wielki Młyn i kościół św. Katarzyny, którego pożar w maju 2006 r. odbił się szerokim echem w całej Polsce.
Określenie “Stare Miasto” jest swego rodzaju pułapką dla turystów, ale również gdańszczanie mają problem z terminologią. Na całym świecie pisane małymi literami “stare miasto” jest jednoznaczne z najstarszą częścią miasta, ale i najatrakcyjniejszą turystycznie. Gdańsk jednak zawsze był miastem krnąbrnym i nieoczywistym, a więc zawiłości w nazewnictwie są wpisane w jego charakter. Stare Miasto (jako nazwa własna) pisane wielkimi literami, to rzeczywiście najstarsza część miasta, czyli stare miasto, ale… turystów przyciąga przede wszystkim Główne Miasto (też stare, ale młodsze od Starego Miasta). Pikanterii dodaje fakt, że najstarszy kościół na Starym Mieście – kościół św. Katarzyny jest… młodszy od najstarszego kościoła św. Mikołaja na Głównym Mieście. Trudno jest zrozumieć to miasto!
Wyspa Spichrzów to w 1945 roku niemal całkowicie obrócony w perzynę portowy magazyn hanzeatyckiego miasta, który dzisiaj jest najnowocześniejszą częścią Śródmieścia.
Dolne Miasto to rewitalizowany od 2014 roku fragment XIX miasta z fascynującymi kamienicami i budynkami przemysłowymi, gdzieniegdzie “urozmaicony” blokami z czasów PRL.
Śródmieście to też: Ołowianka, Grodzisko, Stare Przedmieście, Biskupia Górka, Nowe Ogrody, Długie Ogrody i Sienna Grobla.
Śródmieście graniczy z dzielnicami Przeróbka, Młyniska, Aniołki, Siedlce, Chełm, Orunia – Św. Wojciech-Lipce, Olszynka i Rudniki.
Rekreacja
Rozległymi zielonymi “płucami” Śródmieścia jest Centrum Hewelianum na terenie dawnego Fortu Góry Gradowej z doskonałym punktem widokowym i fortyfikacjami oraz tzw. Opływ Motławy oferujący ścieżki rekreacyjne nad wodą. Ich uzupełnieniem jest rozwinięta baza turystyki kajakowej oraz marina jachtowa.
W centrum Śródmieścia znajduje się kilka niewielkich zielonych skwerów. W wielu miejscach powstały siłownie zewnętrzne oraz place zabaw dla dzieci.
Komunikacja
Jak w każdym innym mieście komunikacja śródmiejska jest bardzo dobrze rozwinięta, chociaż w poszczególnych jednostkach w różnym stopniu. Bogata siatka autobusowa i tramwajowa pozwala dojechać do wszystkich dzielnic miasta, kursuje też okrężna linia autobusowa, nie przekraczająca granic Śródmiecia.
Dworzec Gdańsk Główny obsługuje linie dalekobieżne i jest jednym z przystanków Szybkiej Kolei Miejskiej.
Środkiem dzielnicy biegnie główna arteria komunikacyjna łącząca Gdańsk z Gdynią, przebiega też przez nią Trasa W-Z, łącząca Śródmieście z Obwodnicą Trójmiejską.
W Śródmieściu ulokowana jest przystań Żeglugi Gdańskiej, dopuszczony jest też ruch rowerowy.
Edukacja
Dzielnica oferuje bogatą ofertę przedszkoli i szkół podstawowych – publicznych oraz prywatnych
- I Liceum Ogólnokształcące
- Gdańskie Szkoły Autonomiczne (prywatna szkoła podstawowa i liceum)
- Zespół Szkół Ogólnokształcących (sportowa szkoła podstawowa i liceum ogólnokształcące)
- Szkoły Ekonomiczno-Handlowe
- Zespół Szkół Samochodowych
- Zespół Szkół Łączności
- Szkoła Podstawowa Specjalna nr 26
- Pałac Młodzieży – placówka wychowania pozaszkolnego
Kultura:
Rokrocznie od 1260 roku (z przerwą w latach 1939-1972), dzięki inicjatywie dominikanów w Gdańsku, odbywa się Jarmark św. Dominika. Jest to impreza handlowo-kulturalna, trwająca trzy tygodnie i przyciągająca rzesze turystów. Wydarzenie należy w swojej kategorii do największych w Europie. Oprócz stoisk dla kolekcjonerów staroci, rzemiosła i gastronomii, gości przyciągają uliczne parady, koncerty, spotkania literackie, Święto Chleba, Festiwal Carillonowy czy Bieg św. Dominika. Miasto w czasie jarmarku jest barwne i radosne.
Centrum Hevelianum to nowoczesne centrum łączące naukę i historię oraz rekreację i rozrywkę. Multimedialne ekspozycje powstałe na terenach miejskich fortyfikacji z XIX wieku zapraszają do odrestaurowanych schronów i remiz, które podczas spaceru na świeżym powietrzu pozwalają poznać historię fortu. Na zainteresowanych podróżami w zbadany i tajemniczy świat nauki czekają wystawy interaktywne w kaponierze.
Centrum organizuje też warsztaty i pokazy dla dzieci i dorosłych. Tutaj trudno się nudzić.
Międzynarodowy Festiwal Teatrów Plenerowych i Ulicznych „Feta” od 1997 roku wędruje po Gdańsku, każdorazowo odwiedzając inny fragment Śródmieścia. Podczas czterodniowych plenerów ulicami, zieleńcami i przestrzenią nad wodą rządzą artyści teatrów ulicznych z całej Europy.
Polska Filharmonia Bałtycka mieści się na wyspie Ołowianka, która powstała w XVI wieku w wyniku przekopania kanału Na Stępce. Na wyspie magazynowano ołów – stąd wzięła się jej nazwa. Pod koniec XIX w. powstała tu pierwsza w Gdańsku elektrownia, aby sto lat później w sali turbin zaczęła rozbrzmiewać muzyka. Kompleksowo wyposażone centrum muzyczno-kongresowego zaprasza melomanów między innymi do sali koncertowej mieszczącej 1000 osób.
Gdański Teatr Szekspirowski powstał w 2014 r. w miejscu Szkoły Fechtunku, w której w XVII wieku organizowano zawody szermiercze, ale też występy teatralne, często z udziałem angielskich trup aktorskich. Zewnętrzna skorupa nowoczesnej budowli jest zbudowana z czarno-grafitowej cegły, ale właściwy teatr ukrywa się we wnętrzu i jest wzniesiony na stalowej konstrukcji obłożonej drewnem.
Rokrocznie na przełomie lipca i sierpnia organizowany jest Festiwal Szekspirowski, prezentujący inscenizacje szekspirowskie w wykonaniu teatrów z całego świata.
Na co dzień w teatrze odbywają się spektakle, koncerty i warsztaty teatralne dla wszystkich grup wiekowych.
Europejskie Centrum Solidarności zostało otwarte 30 sierpnia 2014 r. i upamiętnia ruchy opozycyjne, które doprowadziły do przemian demokratycznych w Europie Środkowo-Wschodniej. Rdzawa bryła obiektu swoim kształtem przypomina statek i stanowi tło dla Pomnika Poległych Stoczniowców Grudnia 1970. We wnętrzu, na powierzchni około hektara, znajduje się wystawa stała z pamiątkami, dokumentami i poruszającymi materiałami audiowizualnymi, ale także biblioteka, mediateka, całoroczny ogród, archiwum, kawiarnia i Wydział Zabaw dla dzieci. Cyklicznie odbywają się tu ważne wydarzenia, jak festiwal Solidarity of Arts, All About Freedom Festival, Nowe Trendy w Turystyce.
Ponadto Gdańsk Śródmieście to kilka filii Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej; Instytut Kultury Miejskiej organizujący różnorodne warsztaty dla dzieci i dorosłych oraz spacery z Lokalnymi Przewodnikami; Centrum Sztuki Współczesnej “Łaźnia”; Muzeum II Wojny Światowej; kilka oddziałów Muzeum Gdańska i Gdańskiej Galerii Miejskiej;
Klub Sąsiedzki – Świetlica Krytyki Politycznej w Trójmieście; Domy Sąsiedzkie i Inkubator Sąsiedzkiej Energii ISE. Na brak wydarzeń kulturalnych w Śródmieściu nie można narzekać.
Gastronomia:
Oferta gastronomiczna – zaspokoi absolutnie każde podniebienie. Sama Wyspa Spichrzów, ze swoim Deo Pasażem, czy Główne Miasto z mnóstwem nadbrzeżnych restauracji, czy kawiarni oferują bogactwo smaków – na każdą porę dnia – od śniadania, przez brunch, lunch, czy kolację. Trudno wymienić choćby część z nich, niemniej z pewnością warto zajrzeć do Gold Wassera – restauracji, której szef kuchni szczególnie pieczołowicie selekcjonuje dostawców składników, z których powstają wytworne dania. Warzywa i drób są dostarczane są bezpośrednio z kaszubskich gospodarstw.
Restauracja serwuje potrawy kuchni polskiej oraz międzynarodowej, a specjalność lokalu stanowią wyborne dania z mięsa.
Szczególnym uznaniem cieszą się steki ze złotem. Wśród sztandarowych dań restauracji Goldwasser można wymienić również Duet Foie Gras.
Ponadto, Gold Wasser oferuje tradycyjne gdańskie alkohole, począwszy od wódki jałowcowej Machandel, przez intensywnie korzenny Kurfürsten, a skończywszy na unikalnym w skali światowej likierze z płatkami 23-karatowego złota Goldwasser.
Na rybę warto zajrzeć do Zafishowani – restauracja przez okrągły rok serwuje znakomite dania rybne.
Warto zajrzeć do Piwnicy Rajców, Restauracji Niesztuka, Klubiu Elephant. Warto zajrzeć do Gvary, bądź skosztować pierogów w Nana’s. Zdecydowanie interesującym miejscem będzie Latający Holender – nie tylko z uwagi an serwowaną kuchnię, ale także wyjątkowy wystrój.